Lekcja obejmuje elementy treści Programu Profilaktycznego Szkoły, nawiązuje do jednego z celów głównych Programu: Wyrabianie postaw i przekonań normatywnych wobec zachowań ryzykownych i aspołecznych.
Temat: Szklana pułapka, czyli o zagrożeniu uzależnieniami.
Cele ogólne lekcji: · uczniowie rozumieją istotę uzależnień i konieczność poszukiwania rozwiązania problemu · uczniowie doskonalą umiejętność czytania ze zrozumieniem tekstu popularnonaukowego · uczniowie doskonalą umiejętność pracy zespołowej, słuchania innych i prezentowania własnego punktu widzenia
Cele szczegółowe lekcji: · uczniowie znają i rozumieją pojęcie uzależnienia · uczniowie potrafią wskazać potencjalne czynniki odpowiedzialne za powstawanie problemu uzależnień · uczniowie dostrzegają destruktywne skutki uzależnień uczniowie poznają drogi rozwiązywania problemu i uświadamiają sens postaw konstruktywnych
Materiały: · artykuł Ewy Woydyłło Co nas trzyma w pętli uzależnień ( Charaktery 9/2001 ) · karty pracy dla zespołów · dwa duże arkusze papieru · test baltimorski
Metody pracy-aktywizujące: · praca grupowa · „burza mózgów” · autoanaliza
Ramy organizacyjne lekcji: · tydzień wcześniej polecam uczniom przeczytanie artykułu (dostępny w czytelni szkolnej ) · lekcja właściwa: część I: - wprowadzenie nauczyciela, podział na grupy, rozdanie kart pracy – 5 min. - praca w zespołach – 15 min. - sprawozdania sekretarzy grup, umieszczenie kart pracy na plakacie Szklana pułapka... – 5 min. część II: - „burza mózgów” – 10 min. - przedstawienie przez zespół wniosków na plakacie Drogi do wolności - 5 min. część III: - podsumowanie – rozdanie uczniom tekstów testu baltimorskiego – 5 min.
Przebieg lekcji:
Część I - W szklanej pułapce uzależnień
Odwołując się do powszechnej świadomości istnienia problemu uzależnień i informacji z artykułu Ewy Woydyłło, krótko wprowadzam w temat lekcji. Klasę dzielę na sześć zespołów, które otrzymują odbite na ksero teksty artykułu z ponumerowanymi akapitami oraz karty pracy z poleceniami do analizy tekstu.
1. Jakie są rodzaje uzależnień? (akapit 4) Oczekiwana odpowiedź: chemiczne – alkoholizm, lekomania, narkomania niechemiczne – głodzenie się, niepohamowane objadanie się, hazard, seksoholizm i inne
2. Jakie cechy osobowości mogą przyczynić się do powstania problemu uzależnienia? (akapit 8) Oczekiwana odpowiedź: kierowanie się zasadą przyjemności, egocentryzm, narcyzm, dwulicowość, poczucie małej wartości
3. Co wskazuje autorka artykułu jako „najgłębsze jądro uzależnienia”? (akapit 1) Oczekiwana odpowiedź: niedojrzałość emocjonalna połączona z dużą wrażliwością
4. Co utrudnia przerwanie procesu uzależnienia? (akapit 14) Oczekiwana odpowiedź: pomniejszanie problemu, ukrywanie go, samookłamywanie, zaprzeczanie
Część II – Drogi do wolności
Poddaję pod dyskusję ogólną problem szansy i sposobów wyrwania się z pułapki uzależnień. Uczniowie powinni wykorzystać treść artykułu (akapity 1, 20) i własne pomysły. Wcześniej wyznaczam 3-osobowy zespół, który na dużym arkuszu papieru zatytułowanym Drogi do wolności spisze wnioski z „burzy mózgów”. Na końcu plakat zostanie wyeksponowany obok pracy Szklana pułapka.
Oczekiwane wnioski: - udział w profesjonalnie prowadzonej grupie wsparcia, np. AA - samopoznanie, autoanaliza, uświadomienie sobie swoich mocnych i słabych stron - afirmacja swojego życia - cierpliwość - swoista filozofia pokory: „by pogodzić się z tym, czego nie można zmienić, by zmieniać to, co można zmienić i by mądrze dokonywać wyboru między tymi dwoma postawami”.
Część III – Wywiad ze sobą – test baltimorski
Kończąc lekcję, kieruję do klasy pytanie: Czy Ty jesteś zagrożony problemem uzależnienia? Zachęcam do samodzielnej, szczerej autoanalizy, w której pomocny będzie test baltimorski (do wykorzystania w domu). Rozdaję uczniom odbity na ksero test. Informuję, że adresy placówek i organizacji wspierających dziecko, rodzinę i szkołę (m.in. w problemach uzależnień) znajdą w czytelni szkolnej i u pedagoga szkolnego.
Opracowała: Małgorzata Bajguz
Literatura dla nauczyciela:
W. Sztander Poza kontrolą , Warszawa 1993 B. Habrat Organizm w niebezpieczeństwie, Warszawa 1994 J. Mellibruda Tajemnice ETOH, Warszawa 1996 (wydawnictwa Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych)
------------------------------------------------- KARTA PRACY Nr 1
Jakie są rodzaje uzależnień? (akapit 4)
------------------------------------------------- KARTA PRACY Nr 2
Jakie cechy osobowości mogą przyczynić się do powstania problemu uzależnienia? (akapit 8)
------------------------------------------------- KARTA PRACY Nr 3
Co wskazuje autorka artykułu jako najgłębsze jądro uzależnienia? – (akapit 1)
------------------------------------------------- KARTA PRACY Nr 4
Co utrudnia przerwanie procesu leczenia? – (akapit 14)
------------------------------------------------- |